Μια σύντομη επιλογή ταινιών προτεινόμενη από το Athens Fashion Film Festival που μας φέρουν στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον της βιώσιμης μόδας.
Το πρώτο κομμάτι οριοθετείται από δύο νοσταλγικά πορτραίτα για μια πραγματικότητα σε ανοιχτό διάλογο με το οικοσύστημά της. Το ένα αποτελεί μια αισθαντική στιγμή παγωμένη στον χρόνο, ενώ το δεύτερο περιγράφει μια διαχρονική τεχνική υπογραμμίζοντας την αξία του χειροποίητου.
Η Anna Zegna γεφυρώνει το χθες με το σήμερα, ξεναγώντας μας στην Όαση που φύτεψε ο παππούς της για τους εργάτες, δημιουργώντας έτσι ένα εύθραυστο οικοσύστημα που επιβιώνει μέχρι και σήμερα. Στη συνέχεια τρία σύγχρονα μπραντς μας εισάγουν στις λογικές της καινοτομίας, της ορθής πρακτικής και της επαναξιοποίησης της πρώτης ύλης.
Την αφήγηση διακόπτει ένα απαισιόδοξο υδάτινο όραμα κι αμέσως μεταφερόμαστε στο δυστοπικό μέλλον όπου η καταπράσινη Γη του 21ου αιώνα είναι απλά μια ανάμνηση. Ένα κοπάδι από cyborg πρόβατα όμως, θα γίνει ο ανέλπιστος σύμμαχος για να ξαναβρεί η Μητέρα Γη το χρώμα της.
[Το πρότζεκτ επιμελήθηκαν η Νικόλ Αλεξανδροπούλου, Founder & Director of Athens Fashion Film Festival και ο Θοδωρής Καραμανώλης, Head of Programming of Athens Fashion Film Festival]
Ο κόσμος της μόδας, για όποια βαθμίδα του και αν μιλάμε, έχει έρθει εδώ και καιρό αντιμέτωπος με τις ευθύνες του απέναντι στο περιβάλλον. Έννοιες όπως η βιωσιμότητα και η ηθική μόδα έχουν μπει στην καθομιλουμένη της δεύτερης πιο ρυπογόνου βιομηχανίας στον κόσμο (πρώτη εξακολουθεί να θεωρείται η πετρελαιοπαραγωγή).
Όσο ο πλανήτης στεγνώνει από πρώτες ύλες, τείνει να εκλείψει κι ένας τρόπος ζωής, μια βιοθεωρία που έβλεπε το ενδιαίτημα σαν πρωτεύοντα παράγοντα. Ένας θεόρατος πλέον κίνδυνος επιβάλλει την αλλαγή. Κάποιοι είδαν την ανάγκη χρόνια πριν, κάποιοι αρχίζουν να υιοθετούν απότομα νέες συνήθειες, άλλοι επιμένουν στις φυσικές μεθόδους. Το μόνο σίγουρο είναι πως το ένστικτο της αυτοσυντήρησης έχει ενεργοποιηθεί σε πείσμα των απαιτήσεων της μαζικής παραγωγής.
Μέσα από μία σύντομη επιλογή Ιταλικών ταινιών μόδας, ανοίγουμε το διάλογο με έναν κόσμο έτοιμο πια να αλλάξει. Αντί εισηγητή, ακολουθούμε σκόρπιες καταχωρήσεις από το λεξικό του green fashion που γεμίζουν το κενό μεταξύ ουσίας και υψηλής αισθητικής. Φορτισμένες λέξεις και φράσεις που σε διαδοχή υπογραμμίζουν πως το πράσινο πρέπει να γίνει συνείδηση.
Το πράσινο άλλωστε δεν είναι μόδα
Το πράσινο είναι για πάντα
Η βιωσιμότητα στον χώρο της μόδας
Το αποτύπωμα της βιομηχανίας της μόδας στον πλανήτη είναι τεράστιο: οι εκπομπές ρυπογόνων αερίων, η μόλυνση των υδάτινων πόρων, η χρήση τοξικών ουσιών, η σπατάλη, η παραγωγή απορριμμάτων καθώς η εκμετάλλευση των εργαζομένων την καθιστούν μια από τις πιο προβληματικές παραγωγικές δραστηριότητες. Τα στατιστικά δεδομένα ποικίλλουν, όμως μας επιτρέπουν να τη θεωρούμε μια από τις πιο ρυπογόνες βιομηχανίες στον κόσμο. Με δεδομένο το μέγεθος του προβλήματος, η λύση για μια πιο ηθική και βιώσιμη παραγωγή κάθε άλλο παρά βρίσκεται στα χέρια των καταναλωτών: απαραίτητη είναι η πρωτοβουλία των κυβερνήσεων, των εταιρειών και των διεθνών οργανισμών. Ο ρόλος των καταναλωτών όμως είναι καταλυτικός γιατί η μεμονωμένη προσπάθεια όταν γίνεται συλλογική, αποκτάει σημαντικό ειδικό βάρος.
Ως εκ τούτου ο καθένας από μας μπορεί να κάνει πολλά για να μειώσει το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα και να ζητάει ταυτόχρονα από τις εταιρείες να εφαρμόσουν καλύτερες παραγωγικές μεθόδους. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνουμε περισσότερο οικολογική και ηθική τη σχέση μας με την μόδα, πέρα από το να αγοράζουμε βιώσιμα προϊόντα (που δεν είναι πάντα φτηνά), τρόποι που συνοψίζονται στους εξής κανόνες: σκέψου έξυπνα, μείωσε, επαναχρησιμοποίησε, ανακύκλωσε, επισκεύασε, μεταπούλησε, νοίκιασε.
Forever Green..
[Nicole Alexandropoulos, Founder & Director Athens-FFF]
Paradiso – Jan Vrhovnik | 3′ 41”
Εν αρχή εποίησεν ο άνθρωπος το δικό του Παράδεισο. Έναν τρόπο ζωής σε αρμονία με τη φύση και όσο μπορεί να του προσφέρει, που έδινε αξία ακόμα και στα φαινομενικά ασήμαντα. Ακριβώς όπως τoν περιγράφει εδώ ο Jan Vrhovnik (Βραβείο Emerging Talent στο 3ο Athens FFF) με το πορτραίτο του Giovanni Mancuso από την Καλαβρία, που μας αφήνει να πάρουμε μια πολύτιμη ανάσα από τον ταπεινό, αλλά παραδεισένιο κόσμο του. Η ταινία προέρχεται από τη σειρά «Portrait of a Place» του Nowness και περιγράφει έναν ρυθμό και μια φιλοσοφία που μοιάζουν ουτοπικά, ειδικά αν τα παραθέσουμε με την αστική πραγματικότητα.
Il Pescatore Completo – Stefano Volcan for Patagonia | 18′ 37”
Η Patagonia αποτελεί ένα πολύ ξεχωριστό κεφάλαιο για το σύγχρονο eco-fashion. Αρκεί μια ματιά στους επίσημους λογαριασμούς της στα social media για να καταλάβει κανείς το γιατί. Στο πεδίο των οπτικοακουστικών παραγωγών, μια εκθαμβωτική ταινιοθήκη μικρών και μεγάλων μήκους ταινιών, μας ταξιδεύει σε παρθένες περιοχές του «πράσινου πλανήτη», καταγράφει τον αγώνα για τη διάσωση των φυσικών πόρων και αναφέρεται σε παραδοσιακές τεχνικές που συνομιλούν σεβαστικά με το περιβάλλον. Στην τελευταία περίπτωση ανήκει και ο «Ολοκληρωμένος Ψαράς» του Stefano Volcan, μια ταινία για το Πιεμόντε και τους ανθρώπους του, η οποία παρουσιάζει τη μέθοδο ψαρέματος “ala valsesiana” που μένει αναλλοίωτη εδώ και τουλάχιστον μισή χιλιετία.
Oasi Zegna – Vittoria Elena Simone for Zegna | 2′ 00”
Κάποιοι είδαν από πολύ νωρίς την ανάγκη αλλά και τις προκλήσεις της βιωσιμότητας σε έναν πλανήτη υπό συνεχή διαμόρφωση. Όσο οι βιομηχανικές πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης απογυμνωνόταν στο όνομα της ανάπτυξης, ο Ermenegildo Zegna φρόντισε οι εργάτες του εργοστασίου του να μη στερηθούν το ζωογόνο πράσινο. Μεταμόρφωσε τους γυμνούς λόφους γύρω από τη Μπιέλα του Πιεμόντε φυτεύοντας 500.000 δέντρα, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα εύθραυστο οικοσύστημα που συντηρείται ακόμη και σήμερα. Μια πραγματική όαση, για την ιστορία και το μέλλον της οποίας μιλάει η Anna Zegna, εγγονή του Ermenegildo και πρόεδρος του επώνυμου ινστιτούτου, που αποτελεί την κορωνίδα στις δραστηριότητες μιας από τις ισχυρότερες δυναστείες στο χώρο της μόδας.
από 08.11 έως 16.01
Water is more precious than gold – Vittoria Elena Simone | 1′ 06”
Η μαζική παραγωγή τζιν έχει υπάρξει ιστορικά μια από τις πιο επιβαρυντικές για το περιβάλλον διαδικασίες της μόδας. Επενδύοντας σε βιώσιμες λύσεις και καινοτομία, η Γιαπωνέζικη εταιρεία UNIQLO έχει καταφέρει να μειώσει τη χρήση του νερού στις μεθόδους παραγωγής της κατά 99%. Αξιοποιώντας αναλογικό υλικό κι εντυπωσιακά πλάνα σε γρήγορη εναλλαγή, η ταινία της Vittoria Elena Simone (η δεύτερη στην επιλογή) ακολουθεί το υπερπόντιο ταξίδι του ντένιμ, μέχρι να φτάσει στο πρώτο UNIQLO μαγαζί που άνοιξε στην Ιταλία. Το βίντεο συνοδεύει μια εικαστική εγκατάσταση που στήθηκε με αφορμή το γεγονός. Τέσσερις πελώριες σημαίες από ραμμένα κομμάτια τζιν διαφορετικής προέλευσης, σηματοδοτούν τον παγκόσμιο χαρακτήρα του brand και σε συνδυασμό με το οπτικοακουστικό υλικό υπογραμμίζουν τη ζωτική σημασία του νερού στη βιωσιμότητα του πλανήτη.
Mauro Vecchi – #weareallinfinite for Francesca Marchisio | 5′ 30”
Η αιωνιότητα είναι ένα μη πεπερασμένο άθροισμα από στιγμές. Αναφερόμενος στο Luigi Pirandello, ο Mauro Vecchi την ανακαλύπτει στην καρδιά ενός επιβλητικού λαβύρινθου φτιαγμένου από μπαμπού. Οι καταπράσινοι διάδρομοί του σκεπάζουν ένα σύγχρονο μπαλέτο, που αναδεικνύει με λιτό τρόπο την SS21 collection της Francesca Marchisio. Γυρισμένο στο εντυπωσιακό πολιτιστικό πάρκο του Labirinto della Masone, το #weallinfinite (A FFF 21) αποθεώνει τη waste couture σε ένα αιθέριο patchwork από αθάνατα κομμάτια υφάσματος, που επαναπροσδιορίζονται σε ετερόκλιτα μοτίβα χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος.
Woolmark – Matteo Grimaldi for CNMI & Wollmark | 1′ 19”
Για να βγούμε από το λαβύρινθο ακολουθούμε το μίτο της Woolmark. Πολύχρωμες μάλλινες κλωστές από μαλλί μερινό, οργανικό αποτέλεσμα μια φυσικής διαδικασίας που εξασφαλίζει ανθεκτικότητα και εύκολη φροντίδα στα ενδύματα – δύο παράγοντες που έπονται της διαδικασίας παραγωγής, γι’ αυτό και η βαρύτητά τους συχνά παραβλέπεται στην εξίσωση της «πράσινης» μόδας. Το σποτ του στούντιο Blink Fish γυρίστηκε σε συνεργασία με το Camera Nazionale della Moda Italiana, για να γιορτάσει το Milano Moda Graduate, ένα event αφιερωμένο στα νέα ταλέντα από τις εγχώριες σχολές μόδας. Η κεντρική ιδέα ήταν πως ακολουθώντας κάθε φοιτητής το δικό του κουβάρι, φτάνει στη συνειδητοποίηση για το σημαντικό ρόλο που παίζουν τα ποιοτικά φυσικά προϊόντα στη βιωσιμότητα.
Allegory of Water – Elena Petitti di Roreto for Yoox and Vogue Italia | 3’ 25’’
Όσο αισιόδοξα και να ακούγονται τα παραπάνω, δεν μπορούν να ανατρέψουν την αμφιβολία και το φόβο για ένα αύριο όπου πολλά από τα δεδομένα της σύγχρονης εποχής δεν θα έχουν επιβιώσει. Ενδεικτικό της καθολικής αυτής αγωνίας, το «Allegory of Water» αποτελείται από ένα συμβολικό μονοπλάνο, που διακόπτεται από τη διπλοέκθεση ή την παρεμβολή εικόνων υδάτινης μόλυνσης. Η κάμερα κινείται προς τα πίσω και μια γυναίκα ασφυκτιά, μέχρι που αποκαλύπτεται η παραλία του Εδιμβούργου. Ένα κομψό πέρασμα από την ατομική ευθύνη στη συλλογική καταστροφή, σε μια μικρού μήκους προφητεία που δημιουργήθηκε με απολύτως ethical τρόπο για λογαριασμό της Ιταλικής Vogue.
από 22.11 έως 16.01
Choose Future w/ Taron Egerton – Bear Damen for Napapijri x Zalando | 1’
Φτάνουμε σε μια απροσδιόριστη στιγμή στο μέλλον, όπου ο Taron Egerton ξυπνάει σε μια ψυχρή γκαλερί. Εκεί εκτίθεται ένα ανέγγιχτο κομμάτι ζωντανής φύσης από τον 21ο αιώνα. Έχοντας το “Choose Future” σαν σταθερό σλόγκαν στις καμπάνιες της, η Napapijri μας καλεί να ονειρευτούμε το μέλλον που θέλουμε να διαλέξουμε πριν να είναι αργά. Με ένα απλό αλλά αποτελεσματικό spot, η εταιρεία από την Αόστα ενισχύει τη θέση της μεταξύ των brands που επέλεξαν τη βιώσιμη μόδα σαν το μοναδικό δρόμο προς το αύριο.
Nylon Farm – DI|AL for Prada | 6′ 05”
Με ένα μίνιμαλ κομψοτέχνημα επιστημονικής φαντασίας, γυρισμένο εξ ολοκλήρου στα «κεντρικά» της, η Prada επισημαίνει τις αλλαγές που συντελέστηκαν στην παραγωγική της διαδικασία τα τελευταία χρόνια. Ένα παραμύθι με cyborg πρόβατα, σε έναν κόσμο που το ανθρώπινο συναίσθημα αποτελεί απειλή, ήταν ένας πανέξυπνος τρόπος για να επαναλανσάρει η εταιρεία τα θρυλικά (και πλέον βιώσιμα) συνθετικά υφάσματά της (τις νύξεις του «Nylon Farm», ακολούθησε το «Re-Nylon» project). Όταν φτάνουμε σε αυτή την κλίμακα, εύκολα καταλαβαίνει κανείς πως η ηθική μόδα είναι πλέον η νόρμα και όχι η εξαίρεση. Η μεγάλη αλλαγή θα έρθει όταν όλοι πια συνειδητοποιήσουν το γιατί.
Mãe Terra – Wiissa for Vogue Italia | 3’ 06’’
Οι εικόνες που συμπυκνώνουν τα παραπάνω, καθρεφτίζουν μερικά από τα πολλά πρόσωπα της Μητέρας Γης. Μιας άχρονης ιδέας που θα μπορούσε να ζει σε μια όαση στο Πιεμόντε, σε μια ουτοπία στην Καλαβρία, σε μια high tech φάρμα στην Τοσκάνη, να κρύβεται σε ένα λαβύρινθο από μπαμπού στην Πάρμα… Ή θα μπορούσε να χορεύει σε μια ανέγγιχτη τροπική παραλία, ντυμένη με οργανικά κομμάτια ύφασμα να σκεπάζουν τα απαραίτητα. Όπως τη φαντάστηκαν δηλαδή οι Wiissa σε ένα ακόμη βίντεο για λογαριασμό της Ιταλικής Vogue. Σε κάθε περίπτωση είναι πολύ όμορφη για να αφήσουμε έστω κι ένα από αυτά τα πρόσωπα να χαθεί. Κι όπως θα έλεγε και η Anna Zegna παραφράζοντας τους αρχαίους κλασικιστές «κάτι τόσο όμορφο είναι πάντα ηθικό».
