Παραγωγή: Palomar, Rai Cinema, Cinecittà Luce, 2013 – 93’
Σκηνοθεσία: Έτορε Σκόλα
Σενάριο: Έτορε Σκόλα
Ηθοποιοί: Βιτορίο Βιβιάνι, Τομάσο Λατσότι, Σέρτζο Ρουμπίνι
Μουσική: Αντρέα Γκουέρα
Με Ελληνικούς υπότιτλους
Θέλω να πω γιατί βλέποντας τις εικόνες και ακούγοντας τα λόγια και τη μουσική του έργου του Σκόλα συγκινήθηκα, εγώ καθώς και τόσοι άλλοι που ήταν μαζί μου. Συγκίνηση βέβαια δεν είναι η σωστή λέξη, γιατί στο τέλος έβαλα τα κλάματα όπως σπάνια μου συμβαίνει και πολλοί άλλοι θεατές στην έξοδο είχαν βουρκωμένα μάτια. Γιατί; Ο Σκόλα από πολύ καιρό ήθελε να γυρίσει ταινία με πρωταγωνιστή τον Φελίνι. Είχε αποσυρθεί από τη δουλειά, εδώ και δέκα χρόνια γύριζε πού και πού μόνο κανένα ντοκιμαντέρ, δεν είχε εγκαταλείψει όμως εκείνη την ιδέα. Τον Φελίνι τον είχε γνωρίσει καλά, παρά την διαφορά της ηλικίας, όμως είχε καταλάβει ο ένας τον άλλον ήδη από τις πρώτες συναντήσεις και επίσης και οι δυο είχαν φτάσει στον κινηματογράφο διαγράφοντας πορείες διαφορετικές αλλά παράλληλες. Τους είχε σπρώξει στην κινούμενη εικόνα η ίδια ανάγκη, η ίδια επιθυμία να γνωρίζουν τον κόσμο αλλά και τον εαυτό τους. Τελικά ο Έτορε νίκησε τις αναστολές του και γύρισε την ταινία πρωταγωνιστές της οποίας είναι ο ίδιος και ο Φελίνι, που του υποδύθηκαν δυο άξιοι ηθοποιοί στα νιάτα τους, ενώ οι ίδιοι υποδύθηκαν τον εαυτό τους σε μεγαλύτερη ηλικία.
Τι περίεργο να σε λένε Φεντερίκο!
Ο Σκόλα αφηγείται τον Φελίνι και τη φιλία τους ξεκινώντας από τη γνωριμία τη δεκαετία του ’50. Αναρίθμητες συναντήσεις, κοινές φιλίες, επισκέψεις στα πλατό ενίσχυσαν διαχρονικά τη φιλία αυτών των μεγάλων Ιταλών σκηνοθετών με ειλικρινείς και άρρηκτους δεσμούς. Τη δεκαετία του ’40 ο Φελίνι άρχισε τη συνεργασία του ως σεναριογράφου με διάφορους σκηνοθέτες και σύντομα θα γνωρίσει μερικούς από τους ανθρώπους που θα του κάνουν παρέα στο ταξίδι τους, μεταξύ των οποίων οι Αλμπέρτο Σόρντι και Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, και βεβαίως τον Έτορε Σκόλα, κατά έντεκα χρόνια νεότερός του. Απ’ αφορμή τα είκοσι χρόνια από το θάνατο του Φελίνι, ο Έτορε Σκόλα μας αφηγείται την γνωριμία του με τον δημιουργό της Γλυκιάς Ζωής σε ένα λεύκωμα εικόνων και αναμνήσεων, σε ένα πορτραίτο που θέλει να είναι χαρούμενο όπως χαρούμενος ήταν ο σκηνοθέτης από το Ρίμινι. Η ταινία χαρίζει μια πρωτότυπη και προσωπική ανάγνωση της προσωπικότητας του Φελίνι, που βασίζεται στη μνήμη, δεν είναι όμως νοσταλγική. Δίνει τον τόνο η ειρωνεία ενός “μεγάλου Πινόκιο” που δεν έγινε ποτέ ένα “παιδί καθωσπρέπει”. Κλείνουν την ταινία μερικές σκηνές από τις ταινίες που έκαναν τον Φελίνι διάσημο σε όλον τον κόσμο.
Φεντερίκο Φελίνι (Ριμίνι, 1920 – Ρώμη, 1993)
Ο Φεντερίκο Φελίνι θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Στην σαραντάχρονη καριέρα του γύρισε δεκάδες ταινίες με αξέχαστους χαρακτήρες σε ένα σατυρικό, ονειρικό και παραμυθένιο περιβάλλον από το οποίο δεν λείπει μια λεπτή νοσταλγία. Οι τίτλοι των ταινιών του – La strada, Le notti di Cabiria, 8½, Amarcord – μνημονεύονται σε όλον τον κόσμο και μάλιστα στα Ιταλικά και κέρδισαν το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Το 1993 τιμήθηκε με το Όσκαρ για την συνολική προσφορά του.
Ο Φελίνι πέρα από ένας μεγάλος σκηνοθέτης που κατάφερε να διοχετεύσει στο πολύπλευρο έργο του στοιχεία από διάφορες εκφάνσεις του μαζικού και λαϊκού πολιτισμού, από τα κόμικς μέχρι το τσίρκο, από την σάτιρα μέχρι το χιουμοριστικό σκίτσο, από το λαϊκό ρομάντζο μέχρι την επιθεώρηση, είναι εκείνος που κατάφερε να μεταμορφώσει το χονδροειδές αυτό υλικό, χωρίς έμπνευση και γοητεία, σε ένα απαράμιλλο κινηματογραφικό ύφος που έδρεψε δάφνες σε όλο τον κόσμο και κέρδισε την κριτική και το κοινό ολόκληρου του πλανήτη. Επίσης οι εικόνες του και οι χαρακτήρες του έγιναν σύμβολα του σύγχρονου πολιτισμού και της σύγχρονης ζωής, με τις αντιθέσεις της και τα υπαρξιακά προβλήματά της. Ο Φελίνι καταξιώθηκε σε όλον τον κόσμο αντλώντας από τον Ιταλικό νεορεαλισμό και δημιουργώντας ένα σύμπαν με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία που τα παρουσίαζε παραμορφωμένα στις ιστορίες και στους χαρακτήρες του.
Έτορε Σκόλα (Τρεβίκο, 1931 – Ρώμη, 2016)
Έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 1964 με την ταινία Se permette parliamo di donne (Αν το επιτρέπετε ας μιλήσουμε για τις γυναίκες) με τον Βιτόριο Γκάζμαν, ο οποίος μαζι με τον Νίνο Μανφρέντι και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι θα είναι ένας από τους αγαπημένους ηθοποιούς του Σκόλα. Το 1969 με τις ταινίες Il commissario Pepe (Ο αστυνόμος Πέπε 1969) e Dramma della gelosia – Tutti i particolari in cronaca (Έγκλημα πάθους 1970) ο Σκόλα εισέρχεται στην πιο σημαντική δεκαετία της καριέρας του. Το 1974 σκηνοθέτησε C’eravamo tanto amati, (Είχαμε αγαπηθεί τόσο), αναδρομή σε τριάντα χρόνια Ιταλικής ιστορίας από το 1945 μέχρι το 1975 μέσα από τις ιστορίες τριών φίλων που τους υποδύονταν οι Βιτόριο Γκάζμαν, Νίνο Μανφρέντι και Στέφανο Σάτα Φλόρες, όλοι τους ερωτευμένοι με την Λουτσιάνα (Στεφάνια Σαντρέλι). Άλλες ταινίες που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία είναι Brutti, sporchi e cattivi (Άσχημοι, βρώμικοι και κακοί, 1976) και η ταινία ίσως η πιο αντιπροσωπευτική του σκηνοθέτη, Una giornata particolare (Μια ξεχωριστή μέρα, 1977) με τη Σοφία Λόρεν και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Το 1980 είναι η σειρά της ταινίας Η βεράντα, μεμια χούφτα αριστερών διανοουμένων σε υπαρξιακή κρίση. Από τις διασημότερες ταινίες του είναι La famiglia (Η οικογένεια, 1987), αναδρομή σε ογδόντα χρόνια Ιταλικής ιστορίας (1906-1986) με τους Βιτόριο Γκαζμάν, Στεφάνια Σαντρέλι και Φανί Αρντάν. Η τελευταία του ταινία είναι το ντοκιμαντέρ Τι περίεργο να σε λένε Φεντερίκο, που γυρίστηκε το 2013 απ’ αφορμή των είκοσι χρόνων από το θάνατο του Φελίνι.
